१२ जून २०२५ रोजी अहमदाबाद येथून लंडन जात असलेल्या एअर इंडिया फ्लाइट 171 चा भयानक अपघात झाला. ‘एअर इंडिया फ्लाइट 171 अपघात’ या घटनेने पूर्ण देश हादरला आहे. या विमान दुर्घटनेत २४१ प्रवासी, १९ जमिनीवरचे नागरिक मृत्युमुखी पडले तर केवळ एक प्रवासी वाचला. त्यामुळे विमान वाहतूक सुरक्षेवर नवे प्रश्नचिन्ह उपस्थित झाले आहेत.
या “एअर इंडिया फ्लाइट 171 अपघात” मागे तांत्रिक बिघाड, खासकरून इंजिन फ्यूल कंट्रोल स्विचचे अचानक ‘कट-ऑफ’ स्थितीत जाणे, मुख्य कारण ठरले. यामुळे काही सेकंदातच दोन्ही इंजिनचे इंधनपुरवठा थांबला आणि विमानाचा कंट्रोल गमावला गेला. यावर अधिक तपास सुरू आहे, कारण काही अहवाल मानतात की पायलटने चुकून हे स्विच ऑपरेट केले, तर काहींना तांत्रिक दोषाचाही संशय आहे.
‘एअर इंडिया फ्लाइट 171 अपघात’ अत्यंत घातक ठरला. विमान उड्डाणानंतर एका मिनिटाच्या आत अहमदाबादमधील बी. जे. मेडिकल कॉलेजच्या वसतिगृहावर आदळले. परिणामी, परिसरात भीषण आग लागली. घटनास्थळी तात्काळ मदत कार्य सुरू झाले, मात्र बहुतांश प्रवासी आतमध्येच अडकल्याने मृत्यूचे प्रमाण वाढले. या अपघातात एक British Indian प्रवासीच केवळ वाचले.
तपासात समोर आले की, फ्लाइट टेक-ऑफपूर्वीच ‘स्टॅबिलायझर पोजिशन ट्रान्सड्यूसर’ या तांत्रिक घटकामध्ये दोष नोंदवला गेला होता. शिवाय, मागील काही आठवड्यात विमानात वारंवार इलेक्ट्रिकल समस्या आणि फ्यूल सिस्टम अलर्ट मिळाले होते. त्यामुळे ‘एअर इंडिया फ्लाइट 171 अपघात’ फक्त मानवी चूक की तांत्रिक कमतरतेचे परिणाम, या चर्चेला सुरुवात झाली आहे.
फ्लाइट रेकॉर्डरनुसार, दोन्ही इंजिनच्या फ्यूल कंट्रोल स्विचेस ‘रन’वरून ‘कट-ऑफ’वर काही सेकंदात गेले. प्रथम अधिकारीाने कॅप्टनला याबाबत त्वरित विचारले, मात्र तात्काळ प्रतिसाद मिळाला नाही. त्यामुळे फ्यूल कट-ऑफ मागे मानवी हस्तक्षेप आहे की तांत्रिक गडबड, हे तपासावे लागणार आहे. आंतरराष्ट्रीय तपास एजन्सी आणि बोईंगचे तज्ञ देखील या तपासात सहभागी आहेत.
दरम्यान, “एअर इंडिया फ्लाइट 171 अपघात” नंतर भारत सरकारने नागरी विमान वाहतूक सुरक्षेबाबत तात्काळ समिती गठीत केली आहे. यात बोईंग, एअर इंडिया, सुरक्षा एजन्सी आणि जागतिक तज्ज्ञ सहभागी आहेत. संभाव्य दोष ठरवण्यासाठी, फ्लाइटचे सॉफ्टवेअर, हार्डवेअर, कॉकपिटमधील मानवी व्यवहार आणि प्रक्रियांवर काटेकोर परीक्षण सुरू आहे.
ताज्या तपासातील प्राथमिक निरीक्षणानुसार, फ्लाइट टेक्निकल सिस्टीममधील वारंवार बिघाड, मानवी चूक आणि आपत्कालीन प्रक्रियेत कमजोरी हे ‘एअर इंडिया फ्लाइट 171 अपघात’ साठी जबाबदार असू शकतात. पायलट प्रशिक्षण, विमान कंपन्यांची तांत्रिक देखभाल आणि आपत्कालीन व्यवस्थापन सुधारण्यासाठी सरकारने नवे धोरण लागू करण्याचा संकल्प केला आहे.
१२ जून २०२५ रोजी अहमदाबाद येथून लंडनला निघालेली एअर इंडिया फ्लाइट १७१ (AI171, बोईंग 787-8 ड्रीमलाइनर) टेकऑफनंतर अवघ्या ९८ सेकंदातच भीषण अपघाताला सामोरी गेली. विमान नेहमीप्रमाणे सरदार वल्लभभाई पटेल आंतरराष्ट्रीय विमानतळावरून उड्डाण घेऊन काही क्षणानंतर बी.जे. मेडिकल कॉलेजच्या विद्यार्थी वसतिगृहावर कोसळले. एकूण २२९ प्रवासी, १२ क्रू, आणि जमिनीवर १९ नागरिक असा २६० जणांचा मृत्यू झाला, तर केवळ एक ब्रिटिश नागरीक यातून बचावला.
- तांत्रिक बिघाड:
विमान टेकऑफच्या अगदी काही सेकंदांमध्ये दोन्ही इंजिनाच्या फ्युअल कट-ऑफ स्विचेस ‘RUN’वरून ‘CUTOFF’ला गेले आणि इंजिन्समध्ये इंधनपुरवठा पूर्ण थांबला. त्यामुळे उड्डाण घेतल्यावर काही सेकंदांतच विमानाचा शक्ती स्रोत गमावला गेला. अपघाताशी संबंधित प्राथमिक तपासात, एक पायलट दुसऱ्याकडे विचारतो “फ्युअल स्विच का बंद केलं?”, तर तो उत्तर देतो “मी नाही केलं”. - पूर्वीचा तांत्रिक दोष:
या विमानात अपघाताच्या काही तास आधी ‘स्टॅबिलायझर पोजिशन ट्रान्सड्यूसर’मध्ये दोष नोंदवला गेला होता. यासोबतच, काही आठवड्यांत वारंवार इलेक्ट्रिकल सिस्टीमच्या तक्रारी आणि बनावट फ्युअलअलर्ट्स मिळून आले होते. - कॉकपिट संवाद:
फ्लाइट डेटा व कॉकपिट वॉइस रेकॉर्डरमध्ये दुर्घटनेआधीचे ९८ सेकंद स्पष्टपणे टिपले गेले. पायलट्सनी इमर्जन्सी सिग्नल ‘मेडे’ दिला परंतु विमान अपघातग्रस्त होईपर्यंत नियंत्रण कक्षाशी संपर्क तुटला होता.
| मुद्दा | माहिती |
|---|---|
| विमान प्रकार | बोईंग 787-8 ड्रीमलाइनर (VT-ANB) |
| प्रवासी/मृत्यू | 241 प्रवासी, 19 जमिनीवर – एकमेव बचावलेला |
| संभाव्य कारण | दोन्ही इंजिन्समधील इंधन साखळी थांबली |
| तांत्रिक दोष | फ्युअल कट-ऑफ स्विच, ट्रान्सड्यूसर बिघाड |
| तपास फोकस | तांत्रिक व मानवी यंत्रणेचा समन्वय |
“एअर इंडिया फ्लाइट 171 अपघात” केवळ शोकांतिका नाही, तर भविष्यातील विमानवाहतुकीच्या सुरक्षिततेसाठी मोठी शिकवण आहे. नागरिकांना सर्व अपडेट्ससाठी अधिकृत स्त्रोतांकडे लक्ष ठेवण्याचे आवाहन करण्यात येत आहे.
Follow Us On
Instagram :
https://www.instagram.com/policernews
X Account :
