भारतात आणि पाकिस्तानात अलीकडेच झालेल्या लष्करी संघर्षानंतर ऑपरेशन सिंदूर चर्चेच्या केंद्रस्थानी आले आहे. अमेरिकेचे माजी अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी नुकत्याच खासगी बैठकीत “५ जेट पाडण्यात आले” असा मोठा दावा केला. या विधानाने पुन्हा एकदा ऑपरेशन सिंदूर आणि त्यासंबंधित वादग्रस्त घडामोडींवर लक्ष वेधले जात आहे.
पाहलगाम दहशतवादी हल्ल्यानंतर भारताने मे महिन्याच्या सुरुवातीस सुरू केलेल्या ऑपरेशन सिंदूर दरम्यान भारत आणि पाकिस्तानमधील युद्धजन्य वातावरण तयार झाले. ट्रम्प यांनी आपल्या विधानात नेमके कोणत्या देशांचे पाच जेट पाडले गेले हे सांगितले नाही. मात्र, “४-५ जेट पाडले गेले, पण मला खात्री आहे की ५ जेट पडले होते,” असे त्यांनी नमूद केले. या दाव्यावर भारतीय आणि पाकिस्तानी अधिकार्‍यांकडून काही विभिन्न प्रतिक्रियाही आल्या.
पाकिस्तान आणि भारताची भूमिका
या संघर्षात पाकिस्तानच्या हवाई दलाने भारतीय राफेल जेट्स पाडल्याचा दावा केला, तसेच भारतीय वैमानिकांचे बंदी घेतल्याचीही घोषणा केली. मात्र, पाकिस्तानने प्रत्यक्ष पुरावे सादर केले नाहीत. भारतीय लष्करी अधिकार्‍यांनी नकार दिला आणि स्पष्ट केले, ऑपरेशन सिंदूरमध्ये काही वायुसेनेची विमाने हरवली असली तरी पाकिस्तानचा दावा अतिशयोक्तीपूर्ण आहे. जनरल अनिल चौहान यांनीही भारतीय वायुसेनेचे नुकसान क्लिष्ट माहिती न देता मान्य केले; परंतु सहा जेट्स भारतीय बाजूने पडलेत, ही पाकिस्तानची मांडणी फेटाळली.
भारतीय अधिकार्‍यांनी असाही दावा केला की, काही विमाने हरवली असली तरी राफेल प्रकारातील एकही विमान नाही; आणि कोणताही वैमानिक पकडला गेला नाही. फ्रेंच निर्मित राफेल कंपन्यानेही पाकिस्तानचे दावे चुकीचे आणि तथ्यहीन असल्याचे जाहीर केले.
ऑपरेशन सिंदूरमध्ये प्रत्यक्ष काय घडले?
२७ एप्रिल २०२५ रोजी जम्मू-काश्मीर मधील पाहलगाम येथे झालेल्या दहशतवादी हल्ल्यात २६ नागरिक मृत्युमुखी पडले. त्यानंतर ऑपरेशन सिंदूर प्रारंभ झाला, ज्यात भारताने पाकिस्तान व पाकव्याप्त काश्मीरमधील दहशतवादी तळांवर आणि सैनिकी ठिकाणांवर समन्वित हवाई आणि क्षेपणास्त्र हल्ले केले. हे कारवाई चार दिवस चालली आणि दोन्ही बाजूंनी मोठ्या प्रमाणात गोळीबार झाला.
पाकिस्तानने आपली हवाई सीमा ओलांडणाऱ्या भारतीय विमानांना लक्ष्य केल्याचा दावा केला; भारताने याची पुष्टी केली नाही. भारतीय लष्कराच्या अधिकार्‍यांनी ऑपरेशनदरम्यान सर्जिकल ऍप्रोच आणि लांब पल्ल्याच्या सुस्पष्ट हल्ल्यांनी पाकिस्तानी सैन्याच्या वायुदल तळांना लक्ष्य केल्याचा दावा केला.
ट्रम्प आणि सीझफायरवर मतभेद
ट्रम्प यांनी ऑपरेशन सिंदूरनंतर झालेल्या तात्काळ शस्त्रसंधीचा श्रेय अमेरिकेच्या तसेच ट्रेड चर्चासत्रातील हस्तक्षेपाला दिलं. मात्र, भारताने हे श्रेय नाकारले आणि सांगितले की, हे दोन्ही देशांनी परस्पर चर्चेतून सोडवले. भारताची अधिकृत भूमिका आहे की, कुठलाही परकीय मध्यस्थ यात अस्वीकार्य आहे. अमेरिकेने व्यापार चर्चेला युद्धविरामासाठी वापरले अशी ट्रम्पची मांडणी भारताने अधिकृतपणे फेटाळली.
ऑपरेशन सिंदूरमधील माहिती आणि अपप्रचार
ऑपरेशन सिंदूर दरम्यान माहिती आणि अपप्रचाराचीही लढाई सुरू होती. अनेक चॅनेल्सवर तसेच सोशल मीडियावर चुकीचे व्हिडिओ, क्लिप्स, आणि बनावट माहिती पसरवली गेली होती. पाकिस्तानी हल्ले, भारतीय विजय, आंतरराष्ट्रीय हस्तक्षेपाचे व्हिडिओ आणि संदेश सत्यापित न करता प्रसारित करण्यात आले. तथ्य पडताळणी संघटनांनी हे अनेक दावे खोटे असल्याचे सांगितले आहे.
ऑपरेशन सिंदूर: युद्ध, प्रतिक्रिया आणि समारोप
ऑपरेशन सिंदूर प्रकरणात ट्रम्प यांचा “५ जेट पाडल्याचा” दावा, भारत-पाक सैनिकी तणाव, त्यातला राजकीय हस्तक्षेप आणि माहितीच्या लढाईने हे प्रकरण अतिशय गुंतागुंतीचे बनवले आहे. अद्याप प्रत्यक्ष माहिती पूर्णपणे उघड झालेली नाही, मात्र सरकार आणि आंतरराष्ट्रीय अधिकाऱ्यांनी माहिती अधिकार आणि वस्तुनिष्ठ घटनाक्रम यावर भर दिला आहे.
Follow Us On
Instagram :
https://www.instagram.com/policernews
X Account :
Read Also
बारामतीत बँक व्यवस्थापकाने कामाच्या तणावामुळे जीवन संपवलं
