नवी मुंबईतील जुईनगर भागातील घर्कूल सोसायटीमध्ये घडलेली एक घटना सध्या शहरात चर्चेचा विषय बनली आहे. ५५ वर्षीय अनुपकुमार नायर या संगणक अभियंत्याने तब्बल तीन वर्षं स्वतःला आपल्या फ्लॅटमध्ये बंद करून घेतले होते. या काळात त्याने कोणत्याही शेजाऱ्याशी संवाद साधला नाही, बाहेर पडला नाही, आणि जगाशी एकमेव संपर्क म्हणून केवळ ऑनलाइन फूड ऑर्डर करत राहिला. ही घटना केवळ एका व्यक्तीच्या आयुष्यातील दुःखद वळण नसून, आपल्या समाजातल्या वाढत्या एकाकीपणाची आणि मानसिक आरोग्याविषयीच्या दुर्लक्षाची तीव्र जाणीव करून देते.
कुटुंबातील दुःख आणि मानसिक आरोग्य
अनुपकुमार नायर हे एकेकाळी संगणक प्रोग्रामर म्हणून काम करत होते. त्यांच्या आई पूनम्मा नायर या भारतीय हवाई दलात, तर वडील व्ही. पी. कुट्टी कृष्णन नायर हे मुंबईतील टाटा हॉस्पिटलमध्ये नोकरी करत होते. मात्र, मागील सहा वर्षांत आई-वडिलांचे निधन झाले आणि त्यांचा मोठा भाऊ वीस वर्षांपूर्वी आत्महत्या करून गेला. या दुःखद घटनांनी अनुपकुमार यांना खोल नैराश्यात ढकलले. त्यांनी समाजावर आणि नातेवाईकांवर विश्वास ठेवणे सोडले आणि स्वतःला पूर्णपणे जगापासून वेगळे केले.
एकाकीपणाची भीषणता
अनुपकुमार यांचा फ्लॅट अत्यंत अस्वच्छ स्थितीत सापडला. घरात मानवी विष्ठेचे ढिगारे होते, आणि बहुतेक फर्निचरही गायब झाले होते. ते दररोज एका खुर्चीवरच झोपत असत. त्यांच्या पायाला गंभीर इन्फेक्शन झाले होते, ज्यावर तातडीने वैद्यकीय उपचार आवश्यक होते. शेजारी आणि सोसायटीचे अध्यक्ष विजय शिबे यांनी सांगितले की अनुपकुमार कधीच दार उघडत नसत, कचरा बाहेर टाकत नसत, त्यामुळे सोसायटीच्या सदस्यांना त्यांना मदतीसाठी सतत विनंती करावी लागे.
नवी मुंबईत मदतीसाठी समाजसेवकांची धाव
एका जागरूक नागरिकाने अनुपकुमार यांच्या स्थितीची माहिती समाजसेवी संस्थेला दिली. ‘सोशल अँड इव्हॅंजेलिकल असोसिएशन फॉर लव्ह’ (SEAL) या संस्थेच्या कार्यकर्त्यांनी त्यांच्याकडे धाव घेतली आणि पोलिसांच्या मदतीने फ्लॅटचे दार उघडून त्यांना बाहेर काढले. सध्या अनुपकुमार यांना पनवेलमधील SEAL आश्रमात ठेवण्यात आले आहे, जिथे त्यांच्यावर वैद्यकीय आणि मानसिक उपचार सुरू आहेत.
मानसिक आरोग्य आणि समाजाची भूमिका
मानसोपचार तज्ज्ञ डॉ. प्रियांका महाजन यांच्या मते, जवळच्या व्यक्तींचा मृत्यू झाल्यानंतर नैराश्य, एकाकीपणा आणि निराशा येणे स्वाभाविक आहे. मात्र, हे दुःख दीर्घकाळ टिकले आणि त्यावर उपचार झाले नाहीत, तर व्यक्ती स्वतःला पूर्णपणे समाजापासून तोडू शकते. अशा वेळी कुटुंब, शेजारी, मित्र आणि समाजाने पुढाकार घेऊन मदतीचा हात द्यायला हवा. दुर्दैवाने, शहरातील गर्दीतही अनेकजण एकटे पडतात आणि त्यांना मदतीची गरज असते, हे या घटनेतून अधोरेखित होते.
शहरातील वाढता एकाकीपणा
हजारो लोकांच्या गर्दीतही, नवी मुंबईसारख्या शहरात अनेकजण पूर्णपणे एकटे पडतात. अनुपकुमार यांना वेळेवर मदत मिळाली, पण असे अनेकजण आहेत, ज्यांचा मृतदेह दिवसांनी सापडतो. सामाजिक संस्थांचे कार्य महत्त्वाचे असले तरी, प्रत्येक नागरिकाने आपल्या आसपास असणाऱ्या लोकांच्या मानसिक आरोग्याकडे लक्ष दिले पाहिजे. शेजाऱ्यांशी संवाद साधणे, मदतीचा हात पुढे करणे, आणि गरज पडल्यास तज्ज्ञांची मदत घेणे, ही काळाची गरज आहे.
अनुपकुमार नायर यांची कथा ही केवळ एका व्यक्तीच्या दुःखाची नाही, तर आपल्या समाजातल्या वाढत्या एकाकीपणाची, मानसिक आरोग्याविषयीच्या अनास्थेची आणि मदतीच्या आवश्यकतेची आहे. शहरातील प्रत्येक नागरिकाने आपापल्या परीने जागरूक राहून, आपल्या आजूबाजूच्या लोकांच्या सुख-दुःखात सहभागी व्हावे, हीच या घटनेतून शिकण्यासारखी गोष्ट आहे.
https://www.instagram.com/policernews