महाराष्ट्राच्या सांस्कृतिक राजधानीत, पुण्यात गणेशोत्सव केवळ एक धार्मिक सण नसून, तो एक मोठा सामाजिक आणि सांस्कृतिक सोहळा आहे. या उत्सवाचा समारोप, म्हणजेच अनंत चतुर्दशीला होणारा पुणे गणेश विसर्जन सोहळा हा तर संपूर्ण जगाचे लक्ष वेधून घेतो. या वर्षीही पुणे गणेश विसर्जन मिरवणुकीत ढोल-ताशांच्या गजराचा निनाद पुन्हा एकदा घुमणार आहे, ज्यामुळे गणेश भक्तांचा उत्साह शिगेला पोहोचणार आहे. ढोल-ताशा पथके ही पुण्याच्या गणेशोत्सवाची एक खास ओळख बनली आहेत. त्यांच्या शिस्तबद्ध वादनाने आणि ऊर्जेने वातावरण भारून जाते.
ढोल-ताशा हे वादन केवळ आवाज किंवा संगीत नाही, तर ते महाराष्ट्राच्या गौरवशाली परंपरेचे प्रतीक आहे. ढोल-ताशाचा गजर हा शौर्य, उत्साह आणि एकजुटीचे प्रतीक मानला जातो. गेल्या काही वर्षांत, पुण्यात ढोल-ताशा वादनाच्या परंपरेला पुनरुज्जीवन मिळाले आहे. अनेक तरुण-तरुणी, विद्यार्थी आणि व्यावसायिक या पथकांमध्ये सामील होतात. या वादनामुळे पुणे गणेश विसर्जन मिरवणुकीला एक वेगळेच स्वरूप आणि ऊर्जा मिळते.
पुणे गणेश विसर्जन सोहळ्यातील प्रमुख मिरवणुकींची सुरुवात ढोल-ताशांच्या गजराने होते. ही पथके शिस्तबद्ध पद्धतीने आणि लयबद्ध वादनाने मिरवणुकीला एक विशिष्ट गती देतात. प्रत्येक पथकाची स्वतःची खास ओळख आणि वादन शैली असते. तासनतास चालणाऱ्या या मिरवणुकीत ढोल-ताशा पथके अथकपणे वादन करत असतात, जे खऱ्या अर्थाने कला आणि निष्ठेचे प्रतीक आहे. पुणे गणेश विसर्जन मिरवणुकीचे हृदय हेच ढोल-ताशा पथके आहेत, असे म्हटल्यास वावगे ठरणार नाही. त्यांच्या तालावर केवळ गणेश भक्तच नव्हे, तर रस्त्यावर उभे असलेले प्रत्येकजण थिरकण्यास बाध्य होतो.
इतक्या मोठ्या संख्येने ढोल-ताशा पथके मिरवणुकीत सहभागी होत असल्याने, त्यांच्या व्यवस्थापनाचे मोठे आव्हान प्रशासनासमोर असते. ढोलांच्या आवाजाची पातळी नियंत्रित करणे, मिरवणुकीची वेळ पाळणे आणि गर्दीत सुरक्षितता राखणे, हे महत्त्वाचे असते. पुणे गणेश विसर्जन साठी पोलीस आणि महानगरपालिका प्रशासनाने अनेक नियमावली तयार केल्या आहेत, ज्यांचे पालन करणे सर्व पथकांसाठी बंधनकारक आहे. ढोल-ताशा पथकातील सदस्य स्वतःच या नियमांचे पालन सुनिश्चित करतात, ज्यामुळे सोहळा सुरळीत पार पडतो. पुणे गणेश विसर्जन सोहळ्याला यशस्वी करण्यासाठी पथके प्रशासनाशी पूर्ण सहकार्य करतात.
ढोल-ताशा पथके ही केवळ मनोरंजनाचे साधन नाहीत. त्यांच्यामुळे तरुणांना एकत्र येण्याची संधी मिळते. अनेक पथके सामाजिक कार्यांसाठीही निधी गोळा करतात. या पथकांमध्ये सहभागी होण्यासाठी कोणतीही फी घेतली जात नाही, त्यामुळे कोणताही तरुण यात सहभागी होऊ शकतो. याशिवाय, ढोल-ताशा वादनाच्या वाढत्या लोकप्रियतेमुळे अनेक लोकांना रोजगाराच्या संधीही उपलब्ध झाल्या आहेत, जसे की ढोल बनवणारे कारागीर, वादनाचे प्रशिक्षण देणारे प्रशिक्षक इत्यादी. अशाप्रकारे, पुणे गणेश विसर्जन केवळ सांस्कृतिकच नाही, तर सामाजिक आणि आर्थिकदृष्ट्याही महत्त्वाचा ठरतो.
ढोल-ताशांच्या गजराशिवाय पुणे गणेश विसर्जन सोहळ्याची कल्पना करणे अशक्य आहे. ही एक अशी परंपरा आहे, जी जुन्या आणि नव्या पिढीला जोडते. हे वादन केवळ एका उत्सवाचेच नाही, तर पुण्याच्या सांस्कृतिक जीवनाचे प्रतीक बनले आहे. त्यांच्या ऊर्जेने आणि शिस्तीने हा उत्सव अधिक भव्य आणि अविस्मरणीय बनतो. यावर्षीही पुणे गणेश विसर्जन सोहळ्यात ढोल-ताशांचा निनाद घुमणार, आणि बाप्पाच्या निरोपाला एक वेगळीच भव्यता प्राप्त होणार.
Follow Us On
Instagram :
https://www.instagram.com/policernews
X Account :
Read Also
पिंपरी-चिंचवड गणेश विसर्जन: सुरक्षा आणि उत्साहाचा संगम
