हुंड्यासाठी मानसिक आणि शारीरिक छळ
पुणे हे महाराष्ट्रातील शैक्षणिक, औद्योगिक आणि सांस्कृतिकदृष्ट्या प्रगत शहर असले तरी येथे महिलांवरीलअत्याचाराच्याआणि हुंड्यासाठी छळ अशा घटना थांबताना दिसत नाहीयेत.वाघोली परिसरात नुकत्याच घडलेल्या एका हृदयद्रावक घटनेने पुन्हा एक वार समाजाला हादरवून सोडले आहे. केवळ २० वर्षांची नवविवाहित महिला, सासरच्या सततच्या छळाला कंटाळून, दुसऱ्या मजल्यावरून उडी मारून आपले जीवन संपवते, ही गोष्टअत्यंत गंभीर आणि विचार करायला लावणारी आहे.
घटनेचा तपशील
वाघोली येथील तळेरानवाडी भागात स्वाती सुरज पाठक (वय २०) या विवाहितेने ७जूनलामध्यरात्री १२.३० च्या सुमारास दुसऱ्या मजल्यावरून उडी मारून आत्महत्या केली. स्वातीचा दीड वर्षांपूर्वी सूरज पाठक याच्याशी विवाह झाला होता. विवाहाच्या वेळी मुलाकडील मंडळींनी ५ लाख रुपये आणि सोन्याचे दागिने अशी मोठी हुंड्याची मागणी केली होती. लग्नात १ लाख रुपये आणि ७ तोळे सोन्याचा हुंडा दिला गेला, मात्र त्यानंतरही सासरच्या लोकांनी पुन्हा ३ ते ४ लाख रुपयांची मागणी सुरू ठेवली.
स्वातीच्या वडिलांनी आपल्या मुलीच्या सुखासाठी आणि संसार टिकवण्यासाठी आणखी ३ लाख रुपये दिले. तरीही, स्वातीवर शारीरिक आणि मानसिक हुंड्यासाठी छळ सुरूच राहिला. तिच्या अंगावरील सोन्याचे दागिने पती आणि सासूने गहाण ठेवून पैसेकाढलेआणि ते सोडवण्यासाठी पुन्हा पैशांची मागणी केली गेली. या सततच्या छळाला कंटाळून स्वातीने आत्महत्या करण्याचा टोकाचा निर्णय घेतला.
कायदेशीर कारवाई
या प्रकरणी स्वातीच्या वडिलांनी वाघोली पोलीस ठाण्यात फिर्याद दिली असून, पोलिसांनी तिच्या पतीसह सासू, दीर आणि मामांवर गुन्हानोंदवलाआहे. पोलिसांनी पती सूरज पाठकला अटक केली असून, इतर आरोपींचा तपास सुरू आहे.
हुंड्यासाठी छळ समाजातील वाढती समस्या
ही घटना पुण्यातील वैष्णवी हगवणे आत्महत्या प्रकरणानंतर अवघ्या काही दिवसांत घडली आहे. वैष्णवीनेही हुंड्यासाठी होणाऱ्या छळाला कंटाळून दुसऱ्या मजल्यावरून उडी मारून आत्महत्या केली होती. तसेच, सोलापूरमध्येही आशाराणी भोसले या विवाहितेने हुंड्यासाठी छळ झाल्यामुळे आपले जीवन संपवले होते. या घटनांमधून स्पष्ट होते की, हुंड्याच्या मागणीमुळे आणि सासरच्या छळामुळे अनेकस्त्रियांनाआपले जीवन गमवावे लागत आहे.
कायदा आणि समाजाची भूमिका
भारतात हुंडा प्रतिबंधक कायदा अस्तित्वात असूनही, प्रत्यक्षात त्याची अंमलबजावणीअपूर्णठरत आहे. हुंड्यासाठी छळ, मारहाण, मानसिक त्रास या गोष्टी अजूनही समाजात खोलवर रुजलेल्या आहेत. महिलांना सुरक्षित आणि सन्मानाने जगता यावे यासाठी केवळ कायदा पुरेसा नाही, तर समाजाची मानसिकता बदलणेआवश्यकआहे.
मुलींच्या कुटुंबीयांची वेदना
स्वातीच्या वडिलांनी मुलीच्या सुखाच्या संसारासाठी वारंवार हुंडा दिला, पण तरीही छळ थांबला नाही. मुलीच्या मृत्यूनंतर त्यांच्या भावना, वेदना शब्दात मांडता येणार नाहीत. समाजाने यावर गांभीर्याने विचार करणे, हुंडा प्रथा आणि महिलांवरील छळाला थांबवण्यासाठी पुढाकार घेणे आवश्यक आहे.
