गेल्या काही वर्षांपासून भारताने संरक्षण क्षेत्रात मोठी प्रगती केली आहे. स्वदेशी बनावटीच्या क्षेपणास्त्रांच्या निर्मितीमध्ये भारताने जगाला आपली ताकद दाखवून दिली आहे. या प्रगतीचाच एक भाग म्हणून, भारताने आपल्या सर्वात शक्तिशाली बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रांपैकी एक असलेल्या अग्नि-5 क्षेपणास्त्राची यशस्वी चाचणी घेतली आहे. ओडिशाच्या चांदीपूर येथील डॉ. अब्दुल कलाम बेटावरून ही चाचणी पार पडली. या चाचणीने सिद्ध केले आहे की, हे क्षेपणास्त्र पूर्णपणे कार्यान्वित आहे आणि भारताच्या संरक्षणासाठी सज्ज आहे.
संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्थेने (DRDO) विकसित केलेले हे क्षेपणास्त्र जमिनीवरून जमिनीवर मारा करणारे आंतरखंडीय बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्र (ICBM) आहे. याची मारक क्षमता ५,००० किलोमीटरपेक्षा जास्त आहे. म्हणजेच, हे क्षेपणास्त्र जवळपास संपूर्ण आशिया आणि युरोपमधील काही भागांना आपल्या टप्प्यात आणू शकते. हे क्षेपणास्त्र अत्यंत आधुनिक नेव्हिगेशन, मार्गदर्शन प्रणाली आणि वॉरहेड तंत्रज्ञानाने सुसज्ज आहे, ज्यामुळे ते लक्ष्यावर अचूक मारा करू शकते.
या क्षेपणास्त्राचे सर्वात महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे याची MIRV (Multiple Independently Targetable Re-entry Vehicle) तंत्रज्ञान वापरण्याची क्षमता. याचा अर्थ एकाच क्षेपणास्त्रातून अनेक वॉरहेड्स (warheads) वेगवेगळ्या लक्ष्यांवर सोडता येतात. या तंत्रज्ञानामुळे क्षेपणास्त्राची सामरिक क्षमता खूप वाढते. या क्षेपणास्त्राचे तीन टप्पे असून, ते घन इंधनावर चालते. याशिवाय, हे क्षेपणास्त्र हलके आणि सहज हाताळता येण्यासारखे आहे.
अग्नि-5 ची ही यशस्वी चाचणी भारताच्या ‘विश्वसनीय किमान प्रतिबंधक’ (Credible Minimum Deterrence) धोरणाला बळकटी देते. याचा अर्थ, भारत स्वतःहून कोणत्याही देशावर प्रथम हल्ला करणार नाही, पण जर कोणी हल्ला केला तर त्याला प्रभावीपणे प्रत्युत्तर देण्याची भारताची क्षमता आहे, हे यातून सिद्ध होते. हे क्षेपणास्त्र देशाच्या भू-आधारित आण्विक प्रतिबंधक (land-based nuclear deterrent) दलाचा कणा आहे.
या यशाचे श्रेय DRDO च्या शास्त्रज्ञ आणि इंजिनिअर्सना जाते, ज्यांनी अनेक वर्षांच्या मेहनतीने हे तंत्रज्ञान विकसित केले आहे. हे क्षेपणास्त्र चीनसारख्या देशांसाठी एक मोठा इशारा आहे. कारण, याच्या टप्प्यात चीनचा कोणताही भाग येतो. या चाचणीमुळे पाकिस्तानची चिंताही वाढली आहे, कारण या क्षेपणास्त्राच्या पल्ल्यामुळे त्यांची सुरक्षा धोक्यात येऊ शकते.
अग्नि-5 ची यशस्वी चाचणी ही केवळ सुरुवात आहे. भविष्यात डीआरडीओ या क्षेपणास्त्राची मारक क्षमता आणखी वाढवून ७,००० किलोमीटरपर्यंत नेण्याचा प्रयत्न करत आहे. या मालिकेतील अग्नि-1 ते अग्नि-4 ही क्षेपणास्त्रे आधीपासूनच सैन्यात सामील आहेत. अग्नि-1 आणि अग्नि-2 क्षेपणास्त्रांची जागा लवकरच नवीन पिढीतील ‘अग्नि-प्राइम’ क्षेपणास्त्र घेईल, ज्यामुळे भारताची सुरक्षा व्यवस्था आणखी मजबूत होईल.
हे यश केवळ तांत्रिक प्रगतीचे प्रतीक नाही, तर आत्मनिर्भर भारताच्या दिशेने टाकलेले एक मोठे पाऊल आहे.
Instagram :
https://www.instagram.com/policernews
X Account :
Read Also
अद्भुत! भिवंडीत दुचाकीस्वाराला वाचवताना ट्रक थेट तलावात
