जागतिक राजकारणात भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्यातील संबंध नेहमीच चर्चेचा विषय ठरतात. नुकतेच, डोनाल्ड ट्रम्प यांनी एका जाहीर कार्यक्रमात पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांचे कौतुक केले. या कौतुकावर प्रतिक्रिया देत पंतप्रधान मोदी यांनी लगेचच ट्रम्प यांचे आभार मानले. या घटनेने पुन्हा एकदा नरेंद्र मोदी डोनाल्ड ट्रम्प यांच्यातील वैयक्तिक केमिस्ट्री आणि त्यांच्या नेतृत्वातील समानता अधोरेखित केली आहे. हा संवाद केवळ एक शिष्टाचार नसून, तो दोन्ही देशांच्या संबंधांच्या भविष्यासाठी एक महत्त्वाचा संकेत आहे.
ट्रम्प यांच्या कौतुकाचा मुख्य संदर्भ भारताची आर्थिक आणि जागतिक धोरणे आहेत. त्यांनी मोदी यांना ‘विलक्षण व्यक्ती’ आणि ‘उत्तम मित्र’ म्हटले. याआधीही त्यांनी अनेकदा मोदींच्या वाटाघाटी कौशल्याचे आणि नेतृत्वाचे कौतुक केले आहे. नरेंद्र मोदी डोनाल्ड ट्रम्प यांच्यातील मैत्रीचे मूळ त्यांच्या ‘जनवादी’ (populist) नेतृत्वात आणि ‘राष्ट्र प्रथम’ (nation first) या धोरणात आहे. दोन्ही नेत्यांनी त्यांच्या कार्यकाळात त्यांच्या देशाच्या हिताला सर्वोच्च प्राधान्य दिले. ‘हाउडी, मोदी!’ आणि ‘नमस्ते, ट्रम्प!’ यांसारख्या भव्य कार्यक्रमांतून त्यांच्यातील वैयक्तिक संबंध जगासमोर आले होते, जे परंपारिक राजनैतिक भेटींपेक्षा खूप वेगळे होते.
नरेंद्र मोदी डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या मैत्रीपूर्ण संबंधांचा दोन्ही देशांच्या द्विपक्षीय संबंधांवर सकारात्मक परिणाम दिसून आला. त्यांच्या काळात संरक्षण, व्यापार आणि तंत्रज्ञान यांसारख्या क्षेत्रांमध्ये अनेक महत्त्वाचे करार झाले. अमेरिकेने भारताला ‘प्रमुख संरक्षण भागीदार’ म्हणून मान्यता दिली. भलेही काही प्रमाणात ‘टॅरिफ’ सारख्या मुद्द्यांवर मतभेद असले, तरी नरेंद्र मोदी डोनाल्ड ट्रम्प यांच्यातील वैयक्तिक संबंधांमुळे हे संबंध अधिक मजबूत राहिले. ट्रम्प यांनी भारतावर ‘टॅरिफ’ लावल्यामुळे त्यांनी भारताला एक ‘स्मार्ट’ देश असेही म्हटले होते, जो कमी टॅरिफ देण्याची ऑफर देतो. यातून ट्रम्प यांचे धोरण किती व्यावहारिक होते, हे लक्षात येते.
पंतप्रधान मोदी यांनी ट्रम्प यांचे आभार मानणे हे केवळ एक औपचारिक विधान नाही. यामागे एक रणनीती आहे. अमेरिकेच्या राजकारणात डोनाल्ड ट्रम्प अजूनही एक महत्त्वाचे व्यक्तिमत्त्व आहेत. ते भविष्यात पुन्हा अध्यक्षपदासाठी निवडणूक लढवू शकतात. अशा परिस्थितीत, त्यांच्यासोबत चांगले संबंध कायम ठेवणे हे भारताच्या राजनैतिक हितासाठी महत्त्वाचे आहे. नरेंद्र मोदी डोनाल्ड ट्रम्प यांच्यातील हा संवाद भविष्यातही दोन्ही देशांना एकत्र आणण्यास मदत करेल. पंतप्रधान मोदींनी त्यांचे आभार मानून हे स्पष्ट केले आहे की, भारताचे परराष्ट्र धोरण हे व्यक्तिनिरपेक्ष नसून, नेत्यांच्या व्यक्तिगत संबंधांनाही त्यात महत्त्व आहे.
ट्रम्प यांनी केलेल्या कौतुकावर भारतीय आणि अमेरिकन राजकीय वर्तुळात संमिश्र प्रतिक्रिया उमटल्या आहेत. भारतीय राजकीय विश्लेषकांनी नरेंद्र मोदी डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या मैत्रीला ‘राजकीय जिव्हाळ्या’चे उदाहरण मानले आहे, जे दोन्ही देशांसाठी फायदेशीर ठरते. अमेरिकेतील रिपब्लिकन पक्षातील काही नेत्यांनीही ट्रम्प यांच्या या भूमिकेचे समर्थन केले आहे, कारण ते भारताला चीनचा एक प्रभावी पर्याय म्हणून पाहतात. मात्र, ट्रम्प यांचे हे विधान अमेरिकेच्या आगामी राष्ट्राध्यक्ष निवडणुकीच्या पार्श्वभूमीवर महत्त्वाचे आहे. अमेरिकेतील भारतीय वंशाच्या मतदारांना आकर्षित करण्याचा हा एक प्रयत्न असल्याचे काही विश्लेषकांचे मत आहे. नरेंद्र मोदी डोनाल्ड ट्रम्प यांच्यातील या वैयक्तिक संबंधांचा फायदा ट्रम्प यांना निवडणुकीत मिळण्याची शक्यता आहे. तसेच, ट्रम्प यांचा ‘अमेरिका फर्स्ट’ अजेंडा आणि भारताची ‘आत्मनिर्भर भारत’ भूमिका या दोन्हीमध्ये काही प्रमाणात समानता असल्याने, दोन्ही नेते एकमेकांचे कौतुक करत राहतील, असे राजकीय अभ्यासक मानतात.
पंतप्रधान मोदींनी ट्रम्प यांचे आभार मानणे हे केवळ एक औपचारिक विधान नाही. यामागे एक रणनीती आहे. अमेरिकेच्या राजकारणात डोनाल्ड ट्रम्प अजूनही एक महत्त्वाचे व्यक्तिमत्त्व आहेत. ते भविष्यात पुन्हा अध्यक्षपदासाठी निवडणूक लढवू शकतात. अशा परिस्थितीत, त्यांच्यासोबत चांगले संबंध कायम ठेवणे हे भारताच्या राजनैतिक हितासाठी महत्त्वाचे आहे. नरेंद्र मोदी डोनाल्ड ट्रम्प यांच्यातील हा संवाद भविष्यातही दोन्ही देशांना एकत्र आणण्यास मदत करेल. पंतप्रधान मोदींनी त्यांचे आभार मानून हे स्पष्ट केले आहे की, भारताचे परराष्ट्र धोरण हे व्यक्तिनिरपेक्ष नसून, नेत्यांच्या व्यक्तिगत संबंधांनाही त्यात महत्त्व आहे.
नरेंद्र मोदी डोनाल्ड ट्रम्प यांच्यातील हा संवाद आधुनिक राजकारणाचा एक भाग आहे, जिथे नेत्यांचे व्यक्तिगत संबंध देशांच्या राजनैतिक धोरणांवर प्रभाव पाडू शकतात. दोन्ही नेत्यांनी त्यांच्या कार्यकाळात आपापल्या देशांसाठी कठोर निर्णय घेतले आणि त्यामुळे ते एकमेकांना समजून घेऊ शकले. त्यांच्या मैत्रीने हे सिद्ध केले आहे की दोन देशांमधील संबंध मजबूत करण्यासाठी केवळ करार पुरेसे नाहीत, तर नेत्यांमधील वैयक्तिक आपुलकीही खूप महत्त्वाची असते. नरेंद्र मोदी डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या संबंधांवर जगाचे लक्ष असेल, कारण ते आंतरराष्ट्रीय राजकारणाचा एक महत्त्वाचा भाग बनले आहेत.
Follow Us On
Instagram :
https://www.instagram.com/policernews
X Account :
Read Also
जीएसटी कर सुधारणा: परदेशी ब्रँड्सची चिंता वाढली
