दिवाळी (Diwali) हा सण भारतीय संस्कृतीत कुटुंबाला एकत्र आणणारा सर्वात मोठा उत्सव आहे. मुंबई आणि पुणे (Mumbai and Pune) यांसारख्या मोठ्या शहरांमध्ये नोकरी किंवा शिक्षणासाठी वास्तव्यास असलेले लाखो नागरिक या सुट्ट्यांमध्ये आपल्या गावी किंवा पर्यटनस्थळी जाण्यासाठी बाहेर पडतात. यंदा दिवाळी महामार्ग वाहतूक कोंडी (Diwali Mahamarg Vahatuk Kodi) मुळे या उत्साहावर विरजण पडल्याचे चित्र आहे. सलग सुट्ट्या आणि मोठ्या संख्येने वाहने रस्त्यावर आल्यामुळे, मुंबई-पुणे एक्स्प्रेस-वे (Mumbai-Pune Expressway) सह महाराष्ट्रातील प्रमुख महामार्गांवर वीकेंडच्या दुसऱ्या दिवशीही प्रचंड वाहतूक कोंडी कायम राहिली.
१. वाहतूक कोंडीची प्रमुख कारणे (Key Reasons for Traffic Congestion)
यंदा दिवाळीला लागून आलेल्या लाँग वीकेंडमुळे नागरिक मोठ्या संख्येने बाहेर पडले, ज्यामुळे रस्त्यांवर वाहनांचा अभूतपूर्व ओघ पाहायला मिळाला.
प्रवासाचा उच्चांक: शाळा, औद्योगिक पट्टे (Industrial Belts) आणि आयटी कंपन्यांनी (IT Companies) आठवडाभराच्या सुट्ट्या जाहीर केल्यामुळे पुणे-मुंबईतून गावी (उदा. सातारा, कोल्हापूर, नाशिक, नागपूर) किंवा पर्यटनस्थळी (उदा. महाबळेश्वर, कोकण, गोवा, लोणावळा) जाणाऱ्यांची संख्या प्रचंड वाढली.
दुहेरी अडचण: रस्त्यांवरील डागडुजीची कामे (Roadworks), लेन बंद असणे (Lane Closures) आणि विविध ठिकाणी वळवलेले मार्ग (Diversions) यामुळे महामार्गांवर जागोजागी अडथळे निर्माण झाले.
टोल प्लाझावर विलंब: एक्स्प्रेस-वे सारख्या व्यस्त मार्गांवर टोल प्लाझा आणि फास्टॅग स्कॅनिंगला (FASTag Scanning) लागणाऱ्या वेळेमुळे वाहनांची मोठी रांग लागते, ज्यामुळे कोंडीची समस्या अधिकच वाढते.
औद्योगिक वाहतूक: प्रवासी वाहनांबरोबरच अवजड मालवाहू (Freight and Industrial) वाहनांची वाहतूक देखील याच दिवसांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर असल्याने समस्येत भर पडली.
२. सर्वाधिक प्रभावित झालेले मार्ग (Worst Affected Routes and Bottlenecks)
या वीकेंडला अनेक प्रमुख मार्गांवर वाहतूक इतकी धीम्या गतीने सुरू होती की, सामान्यपणे कमी वेळेत पार होणारे अंतर पार करण्यासाठी प्रवाशांना अनेक तास अधिक लागले.
मुंबई-पुणे एक्स्प्रेस-वे: या मुख्य मार्गावर लोणावळ्याजवळ, मध्यवर्ती चौक (देहु रोड), तळेगाव दाभाडे यांसारख्या ठिकाणी बॉटलनेक्स (Bottlenecks) तयार झाले होते. अनेक ठिकाणी ३ ते ४ किलोमीटरपर्यंत वाहनांच्या रांगा लागल्या होत्या.
पुणे-नाशिक महामार्ग: पुणे ते नाशिक (२१४ किमी) हे अंतर कापायला सामान्य वेळेपेक्षा दोन ते तीन तास अधिक लागले. चाकण (Chakan) परिसरातही मोठ्या प्रमाणात वाहतूक कोंडी दिसून आली.
पुणे-बंगळूरू महामार्ग: पुणे-बंगळूरू महामार्गावरील खेड शिवापूर, सातारा (Satara) आणि कोल्हापूर (Kolhapur) बाजूलाही वाहतुकीचा खोळंबा झाला होता. एका प्रवाशाच्या मतानुसार, ३-४ तासांचा प्रवास १० तासांपर्यंत लांबला होता.
नागपूर आणि छत्रपती संभाजीनगर मार्ग: अहिल्यानगर आणि छत्रपती संभाजीनगर (Chhatrapati Sambhajinagar) कडून नागपूरकडे (Nagpur) जाणाऱ्या वाहतुकीलाही वारंवार वळवण्यात आल्यामुळे वाहतुकीची स्थिती बिकट झाली होती.
३. प्रवाशांचे अनुभव आणि वाहतूक प्राधिकरणाचे आवाहन (Traveler Experiences and Authority Appeal)
प्रवाशांना या दिवाळी महामार्ग वाहतूक कोंडी मुळे अनेक समस्यांना तोंड द्यावे लागले. वेळ आणि इंधनाचा अपव्यय झाला, तसेच अनेकजण नियोजित वेळेपेक्षा खूप उशिरा गावी पोहोचले.
विलंब आणि निराशा: प्रवास वेळेत अनेक पटींनी वाढल्यामुळे नागरिकांमध्ये नाराजी आणि निराशा पसरली होती.
प्रवाशांना सल्ला: सांगलीतील (Sangli) रहिवासी केतन पाटणी यांनी प्रवाशांना महत्त्वाच्या टिप्स दिल्या आहेत. त्यांच्या मते, जर प्रमुख मार्गांवर प्रवास करायचाच असेल, तर सकाळच्या ६ वाजण्यापूर्वी लवकर प्रवास सुरू करणे किंवा पर्यायी मार्गांचा विचार करणे आवश्यक आहे. गुगल मॅप्स किंवा इतर ॲप्सवर वाहतुकीची रिअल-टाइम अपडेट्स (Real-time Updates) तपासण्याचा सल्लाही त्यांनी दिला.
परतीच्या प्रवासाची चिंता: दिवाळीनंतर शहरांमध्ये परततानाही एक्स्प्रेस-वे आणि महामार्गांवर अशीच दिवाळी महामार्ग वाहतूक कोंडी होण्याची शक्यता पाटणी यांनी व्यक्त केली आहे.
वाहतूक पोलीस (Traffic Police) आणि महामार्ग प्राधिकरणाने (Highway Authority) परिस्थिती नियंत्रणात आणण्यासाठी अतिरिक्त मनुष्यबळ आणि व्यवस्थापनाचा वापर केला, परंतु वाहनांची संख्या प्रचंड असल्याने त्यांनाही परिस्थितीवर नियंत्रण मिळवणे आव्हानात्मक ठरले.
४. पुणे शहरातील स्थिती आणि भविष्यातील आराम (Pune City Status and Future Relief)
महामार्गांवर वाहतूक कोंडी असली तरी, येत्या काही दिवसांत पुणे शहराच्या अंतर्गत वाहतुकीत सुधारणा होण्याची अपेक्षा आहे.
शहरांतर्गत गर्दी: सध्या लक्ष्मी रोड, टिळक रोड, जेएम रोड, डेक्कन आणि पेठ भागांसारख्या बाजारपेठांमध्ये दिवाळीच्या खरेदीमुळे मोठ्या रांगा लागल्या आहेत.
सुटकेचा श्वास: दिवाळी सुरू झाल्यावर बहुतेक कुटुंबे गावी किंवा सुट्टीवर गेल्यामुळे शहरातील अंतर्गत वाहतूक (Inner-City Traffic) सोमवार ते बुधवारपर्यंत सामान्य होण्याची शक्यता आहे. यामुळे शहरात दररोज होणारी कार्यालयीन वेळेतील कोंडी (Weekday Traffic) कमी होईल.
स्थानिक गर्दी: फक्त संध्याकाळच्या वेळी मंदिरे आणि निवासी सोसायट्यांच्या आसपास थोडी गर्दी राहण्याची शक्यता स्थानिक नागरिक व्यक्त करत आहेत.
एकंदरीत, दिवाळी महामार्ग वाहतूक कोंडी ही केवळ तात्पुरती समस्या नसून, महाराष्ट्रातील पायाभूत सुविधा (Infrastructure) आणि प्रवास व्यवस्थापनातील (Travel Management) एक मोठी त्रुटी दर्शवते. भविष्यात अशा लाँग वीकेंड्ससाठी अधिक प्रभावी नियोजन करणे आवश्यक आहे.
Follow Us On
Instagram :
https://www.instagram.com/policernews
X Account :
Read Also
