नवी दिल्ली — जगभरात कृत्रिम बुद्धिमत्ता (Artificial Intelligence – AI) क्षेत्रात क्रांती घडवणारी कंपनी ओपनएआय (OpenAI) ने अखेर भारतात आपले पहिले कार्यालय सुरू केले आहे. हे कार्यालय राष्ट्रीय राजधानी दिल्लीतील वर्ल्ड ट्रेड सेंटर, नारौजी नगर येथे स्थापन करण्यात आले आहे.
ही घोषणा OpenAI च्या जागतिक विस्तार धोरणाचा एक महत्त्वाचा भाग मानली जात असून, कंपनीने स्पष्ट केले आहे की ती भारतातील स्थानिक विकासक, संशोधक आणि सरकारी संस्थांसोबत भागीदारी करून भारतीय भाषांसाठी आणि स्थानिक बाजारासाठी अनुकूल एआय सोल्युशन्स तयार करणार आहे.
OpenAIचे भारतीय कार्यालय: जागतिक विस्ताराचा पुढचा टप्पा
सॅन फ्रान्सिस्को-आधारित OpenAI ही कंपनी 2015 साली स्थापन झाली असून, ChatGPT, DALL-E, GPT-5 सारखी एआय साधने निर्माण केल्यामुळे ती आज जगभर ओळखली जाते. भारतातील वाढत्या डिजिटल वापरकर्त्यांच्या पार्श्वभूमीवर, OpenAI ने येथे उपस्थिती वाढवण्याचा निर्णय घेतला आहे.
कंपनीच्या अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, दिल्लीतील हे कार्यालय तंत्रज्ञान विकास, संशोधन, आणि भागीदारीसाठीचे केंद्र (AI Development Hub) म्हणून काम करेल. भारतातील प्रादेशिक भाषांमध्ये वापरले जाणारे एआय टूल्स तयार करणे, ChatGPT च्या स्थानिक वापरकर्त्यांसाठी अधिक अचूक उत्तर देणारी प्रणाली तयार करणे, आणि स्टार्टअप्सना सहयोग देणे हे त्याचे प्रमुख उद्दिष्ट असेल.
🔹 भारतीय बाजार OpenAIसाठी का महत्त्वाचा?
भारत हा जगातील सर्वात मोठा इंटरनेट वापरकर्ता देश आहे. दररोज लाखो भारतीय ChatGPT, Copilot, DALL-E सारख्या एआय साधनांचा वापर करतात. अशा परिस्थितीत OpenAI साठी भारत हा केवळ ग्राहकांचा नाही तर विकास आणि नवोपक्रमाचा मोठा केंद्रबिंदू ठरणार आहे.
भारतामध्ये ५० कोटींहून अधिक स्मार्टफोन वापरकर्ते असून, अनेक सरकारी आणि खाजगी संस्था डिजिटल परिवर्तनात गुंतलेल्या आहेत. OpenAIच्या मते, अशा परिस्थितीत AI-based language solutions, शैक्षणिक टूल्स, आणि स्थानिक व्यवसायांसाठी ऑटोमेशन प्रणाली तयार करण्याची मोठी संधी आहे.
🔹 कंपनीच्या दृष्टीकोनातून — “भारत एआयसाठी जागतिक प्रयोगशाळा”
OpenAI चे सीईओ सॅम ऑल्टमन (Sam Altman) यांनी मागील वर्षी भारत दौऱ्यादरम्यान सांगितले होते,
“भारत हा विविध भाषांचा, संस्कृतींचा आणि तांत्रिक कल्पकतेचा देश आहे. आम्ही भारताला एआयसाठी जागतिक प्रयोगशाळा मानतो.”
ऑल्टमन यांनी हेही नमूद केले की, भारतीय विद्यार्थ्यांमध्ये आणि स्टार्टअप्समध्ये नवोन्मेषाची क्षमता प्रचंड आहे. त्यामुळे OpenAI भारतातील टॅलेंटसोबत थेट काम करून नव्या एआय तंत्रज्ञानाला स्थानिक स्वरूपात विकसित करू इच्छिते.
🔹 स्थानिक भाषांवर विशेष भर
OpenAIचे भारतीय कार्यालय मराठी, हिंदी, तमिळ, तेलुगू, बंगाली, गुजराती आणि इतर भारतीय भाषांसाठी ChatGPT व AI मॉडेल्स अधिक सक्षम करण्याचे काम करणार आहे.
आज भारतातील लाखो वापरकर्ते ChatGPT वापरत असले तरी, भाषिक अचूकता आणि सांस्कृतिक सुसंगतता या क्षेत्रात अजूनही सुधारणा आवश्यक आहे. कंपनीचे ध्येय आहे की भारतातील वापरकर्त्यांना त्यांच्या मातृभाषेत एआयशी सहज संवाद साधता यावा.
🔹 सरकार आणि स्टार्टअप्ससोबत भागीदारी
OpenAI भारत सरकारच्या “Digital India” आणि “AI for All” या मोहिमांशी हातमिळवणी करून शिक्षण, आरोग्य, कृषी आणि प्रशासन या क्षेत्रांमध्ये एआय वापर वाढवण्यावर भर देणार आहे.
कंपनी देशातील प्रमुख IITs आणि संशोधन संस्थांसोबत संयुक्त प्रकल्प राबवण्याचीही योजना आखत आहे. त्यामुळे भारतीय विद्यार्थ्यांना जागतिक दर्जाचे एआय संशोधन करण्याची संधी मिळेल.
🔹 रोजगार आणि कौशल्यविकासाच्या नव्या संधी
OpenAIच्या आगमनामुळे भारतातील टेक उद्योगात हजारो रोजगार निर्माण होण्याची शक्यता आहे. एआय-अॅप डेव्हलपमेंट, डेटा अॅनालिटिक्स, भाषा प्रक्रिया (NLP), मशीन लर्निंग, आणि कंटेंट जनरेशन क्षेत्रात मोठ्या प्रमाणात तज्ञांची मागणी वाढेल.
तसेच कंपनी AI Skilling Programs सुरू करण्याचा विचार करत आहे, ज्याद्वारे विद्यार्थ्यांना आणि प्रोफेशनल्सना एआय तंत्रज्ञानाचे प्रशिक्षण दिले जाईल.
🔹 तज्ज्ञांची मते
तंत्रज्ञान विश्लेषक डॉ. सौरभ कुलकर्णी यांच्या मते,
“OpenAIचे भारतीय कार्यालय हे भारताच्या डिजिटल अर्थव्यवस्थेसाठी गेम-चेंजर ठरू शकते. स्थानिक भाषांमध्ये एआयची ताकद आणल्यास ग्रामीण आणि शहरी डिजिटल दरी कमी होईल.”
IT उद्योग विश्लेषकांनीही नमूद केले आहे की, Google, Meta, Microsoft नंतर आता OpenAIचे आगमन भारतीय तंत्रज्ञान क्षेत्रात स्पर्धा आणि नवोपक्रमाची नवी लाट निर्माण करेल.
🔹 भविष्यातील दिशा
OpenAI पुढील काही वर्षांत भारतातील एआय स्टार्टअप्समध्ये गुंतवणूक करण्याचा आणि “AI Research Hub India” या उपक्रमांतर्गत स्थानिक संशोधन केंद्रे सुरू करण्याचा विचार करत आहे.
कंपनी भारतातील युवा टॅलेंटचा उपयोग करून जागतिक स्तरावर भारतीय एआयला ओळख मिळवून देण्याचे ध्येय बाळगते.
🔹 निष्कर्ष
भारतामध्ये OpenAIचे आगमन हे केवळ तांत्रिक गुंतवणूक नसून, भारतातील एआय क्रांतीची सुरुवात आहे. या माध्यमातून भारताचा तंत्रज्ञान-केंद्रित विकास वेगाने होईल, तसेच जगभरातील एआय विकासात भारताचा वाटा वाढेल.
एआयचा वापर शिक्षण, आरोग्य, कृषी, प्रशासन आणि भाषिक संवाद यांसारख्या क्षेत्रांत वाढेल आणि भारत “AI Innovation Nation” म्हणून उभा राहण्याच्या दिशेने वाटचाल करेल.
Follow Us On
Instagram :
https://www.instagram.com/policernews
X Account :
Read Also
