मुंबईतील घाटकोपर विभागात अलीकडेच एक धक्कादायक सायबर फसवणूक समोर आली आहे. एका ख्यातनाम डॉक्टरांना ‘फ्रेंड इन नीड’ म्हणजेच मदतीसाठी मित्र असल्याचा देखावा करून, व्हॉट्सॲप संभाषणातून तब्बल ३.२ लाख रुपये लुबाडण्यात आले. या घटनेमुळे पुन्हा एकदा सायबर अपराधांबाबत नागरिकांमध्ये चिंता आणि दक्षतेची गरज दर्शविली गेली आहे.
फसवणुकीचा प्रकार
ही घटना ३ जून रोजी सकाळी १०.३० वाजता घडली. डॉक्टरांना त्यांच्या एका महिला मित्राच्या नावाने व्हॉट्सॲपवर संदेश आला. त्या मैत्रिणीने (खरं तर फसवणूक करणार्‍या व्यक्तीने) भारतात अडचणीत सापडल्याचे सांगितले आणि त्वरित आर्थिक मदतीची विनंती केली. “माझी आर्थिक स्थिती बिकट आहे, कृपया मदत करा,” असा संदेश डॉक्टरांना पाठवण्यात आला.
डॉक्टरांनी त्या व्यक्तीवर विश्वास ठेवून, तिला विचारलेल्या बँक खात्यावर आणि UPI आयडीवर एकूण ३.२ लाख रुपये हस्तांतरित केले. या व्यवहारासाठी आरोपीने IDFC बँकेचा IFSC कोड आणि UPI आयडी दिला होता.
शंका आणि सत्याचा खुलासा
रक्कम हस्तांतरित केल्यानंतर काही वेळातच त्या ‘मैत्रिणी’ने पुन्हा १.८ लाख रुपयांची मागणी केली. यामुळे डॉक्टरांना संशय आला. डॉक्टरांनी त्या व्हॉट्सॲप क्रमांकावर कॉल केला, परंतु आवाज अस्पष्ट होता. यानंतर डॉक्टरांनी थेट आपल्या खर्‍या मैत्रिणीकडे चौकशी केली आणि कळले की, तिने अशा प्रकारे कोणतीही मदतीची मागणी केलेली नाही.
डॉक्टरांना आपली फसवणूक झाल्याचे लक्षात येताच त्यांनी त्वरित राष्ट्रीय सायबर क्राईम पोर्टलवर तक्रार दाखल केली. त्यानंतर १७ जून रोजी पार्कसाइट पोलिस स्टेशनमध्ये ई-मेलद्वारे तक्रार देण्यात आली.
पोलिसांचा तपास
या तक्रारीनंतर पार्कसाइट पोलिसांनी अज्ञात आरोपींविरुद्ध माहिती तंत्रज्ञान कायदा २००० च्या कलम ६६(सी) आणि ६६(डी) अंतर्गत गुन्हा नोंदवला आहे. पोलिसांकडून आरोपीच्या खात्याचा तपास, वापरलेला मोबाईल क्रमांक, UPI आयडी आणि इतर तांत्रिक पुराव्यांची छाननी सुरू आहे. सायबर गुन्हेगारांनी अशा प्रकारे अनेकांना फसवले असण्याची शक्यता पोलिसांनी वर्तवली आहे.
सायबर फसवणुकीचे वाढते प्रकार
मुंबईसारख्या मोठ्या शहरात सायबर फसवणूक ही नवीन गोष्ट राहिलेली नाही. ‘फ्रेंड इन नीड’ घोटाळा, बनावट लिंक, OTP मागणी, फेक कॉल्स, बनावट संकेतस्थळे अशा विविध मार्गांनी नागरिकांची फसवणूक केली जाते. सोशल मीडियावरून किंवा मेसेजिंग ॲप्सवरून ओळखीच्या व्यक्तीच्या नावाने मदतीची मागणी केली जाते आणि भावनिक दबाव तयार केला जातो.
नागरिकांसाठी सावधानतेचे संदेश
1.कोणतीही आर्थिक मदत करण्यापूर्वी संबंधित व्यक्तीशी थेट संपर्क साधा.
2.फक्त गप्पा किंवा संदेशावर विश्वास ठेवू नका.
3.कोणत्याही अनोळखी किंवा संशयास्पद बँक खात्यावर पैसे हस्तांतरित करू नका.
4.फसवणूक झाल्यास त्वरित सायबर पोर्टल किंवा पोलिस ठाण्यात तक्रार नोंदवा.
5.सोशल मीडिया आणि मेसेजिंग ॲप्सवरील गोपनीयता सेटिंग्ज अद्ययावत ठेवा.
सायबर पोलिसांचे आवाहन
सायबर पोलिसांनी नागरिकांना सतर्क राहण्याचे आणि अशा प्रकारच्या फसवणुकीतून बचाव करण्याचे आवाहन केले आहे. कोणतीही शंका असल्यास त्वरित सायबर क्राईम हेल्पलाईन १९३० किंवा www.cybercrime.gov.in या पोर्टलवर तक्रार नोंदवावी. पोलिसांकडून या प्रकरणाचा तपास सुरू असून, लवकरच आरोपीचा शोध घेतला जाईल, असा विश्वास व्यक्त करण्यात आला आहे.
https://www.instagram.com/policernews
https://policernews.com/wp-admin/post.php?post=728&action=edit
