मुख्य मुद्दे:
- चीनने अत्याधुनिक हायड्रोजन बॉम्बची चाचणी यशस्वी केली
- पारंपरिक अण्वस्त्रांपेक्षा अधिक प्रभावी आणि वेगाने परिणाम करणारी शस्त्रसज्जता
- अमेरिका आणि इतर पाश्चिमात्य राष्ट्रांमध्ये वाढती चिंता
- नवीन बॉम्ब electromagnetic pulse (EMP) तंत्रज्ञानावर आधारित
चीनने नुकत्याच केलेल्या हायड्रोजन बॉम्ब चाचणीने जागतिक संरक्षण क्षेत्रात खळबळ उडवली आहे. या बॉम्बमध्ये पारंपरिक अण्वस्त्रांपेक्षा अधिक विनाशकारी क्षमता असल्याचे चीनने म्हटले आहे. विशेषतः Electromagnetic Pulse (EMP) तंत्रज्ञानामुळे हा बॉम्ब आधुनिक डिजिटल युगातील युद्धांसाठी अधिक धोकादायक ठरू शकतो.
चीनच्या शास्त्रज्ञांनी विकसित केलेला हा बॉम्ब केवळ शारीरिक विनाश करीत नाही, तर डिजिटल आणि सायबर संरचनांवर सुद्धा गंभीर परिणाम करतो. EMP प्रभावामुळे रडार, सॅटेलाइट्स, विद्युत ग्रीड्स, वाय-फाय आणि मोबाइल नेटवर्क काही सेकंदांत बंद पडू शकतात.
या नव्या बॉम्बमुळे अमेरिका, NATO आणि इतर पाश्चिमात्य देशांमध्ये चिंता वाढली आहे. आधुनिक युद्धात EMP बॉम्ब वापरण्याने केवळ शत्रूच्या सैन्यालाच नव्हे तर नागरिक सुविधांना सुद्धा जबरदस्त फटका बसू शकतो.
- EMP तंत्रज्ञान: विद्युत चुंबकीय लहरी वापरून इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे निष्क्रिय करणे
- थर्मोन्युक्लियर फॉर्म्युलेशन: हायड्रोजन आणि डिटेरियम-ट्रिटेरियम संयोग
- द्रुत परिणाम: ३ सेकंदांमध्ये १०० किमी परिसरातील उपकरणे निष्क्रिय होऊ शकतात
भारतासाठी हा विकास जागरूकतेची घंटा आहे. डिजिटल संरक्षण तंत्रज्ञान अधिक बळकट करणे ही आता गरज बनली आहे. भारताने याआधीही एंटी-सॅटेलाइट मिसाईल प्रणाली विकसित केली आहे, मात्र EMP प्रकारच्या हल्ल्यांपासून संरक्षण हे वेगळे आव्हान आहे.
चीनचा हा हायड्रोजन बॉम्ब आधुनिक युद्धाचे स्वरूपच बदलून टाकू शकतो. केवळ शारीरिक नव्हे, तर तांत्रिक युध्दाच्या युगात तो एक नवा अध्याय ठरू शकतो. यामुळे भारतासह सर्व देशांनी आपल्या संरक्षण नितीमध्ये नव्या पद्धतीने विचार करण्याची वेळ आली आहे.
