मुंबई-अहमदाबाद राष्ट्रीय महामार्ग (Mumbai-Ahmedabad National Highway) हा पश्चिम भारतातील एक अत्यंत महत्त्वाचा आणि गजबजलेला मार्ग आहे. मात्र, पालघर जिल्ह्यातील या महामार्गावर मंगळवारी सायंकाळी ५.३० पासून ते बुधवारी पहाटेपर्यंत निर्माण झालेल्या अभूतपूर्व वाहतूक कोंडीने येथील प्रवाशांचे, विशेषतः ५०० हून अधिक शालेय विद्यार्थ्यांचे अक्षरशः हाल झाले. ७० किलोमीटरपर्यंत पसरलेल्या या वाहतूक कोंडीमुळे (Traffic Gridlock) बाराहून अधिक शालेय बसमधील विद्यार्थी तब्बल १२ तास अन्न आणि पाण्याशिवाय महामार्गावर अडकून पडले होते. मुंबई-अहमदाबाद महामार्गावर वाहतूक कोंडी (Mumbai-Ahmedabad mahamargavar vahantuk kondi) होण्याच्या या घटनेने प्रशासनाचे ढिसाळ नियोजन आणि समन्वय नसणे यावर मोठे प्रश्नचिन्ह उभे केले आहे.
१. अपूर्व कोंडी: १२ तास उपाशीपोटी आणि तणावात (12 Hours Stranded Without Aid)
हा ट्रॅफिक जाम वांद्रे-वर्सोवाजवळ सुरू झाला आणि तो वसईजवळ ७० किलोमीटरपर्यंत पसरला होता. मंगळवारी सायंकाळी ५.३० वाजता सुरू झालेली ही कोंडी दुसऱ्या दिवशी बुधवारी पहाटेपर्यंत कायम होती.
परिणामग्रस्त विद्यार्थी:
५००+ विद्यार्थी: या कोंडीत ठाणे आणि मुंबईतील विविध शाळांचे (पाचवी ते दहावीचे) ५०० हून अधिक विद्यार्थी अडकले होते.
१२ बस: विरारजवळील ‘द ग्रेट एस्केप वॉटर पार्क’ मधून सहल आटोपून परतणाऱ्या १२ शालेय बस यात अडकल्या होत्या. यात दादरच्या एका नामांकित शाळेच्या सहा बस आणि मालवणीतील सहा बसचा समावेश होता.
हाल: रात्रीच्या वेळी हे सर्व विद्यार्थी लहान असल्यामुळे त्यांना प्रचंड भूक आणि तहान लागली होती. अन्न किंवा पाण्याची कोणतीही सोय नसताना त्यांनी रात्रभर बसमध्ये तणावाखाली काढली. ज्या प्रवासाला साधारणपणे २ ते ३ तास लागतात, तो प्रवास पूर्ण करण्यासाठी तब्बल १२ तास लागले.
रात्रीच्या वेळी मुलांना कोणताही संपर्क साधता येत नसल्यामुळे पालकांमध्ये प्रचंड चिंतेचे आणि संतापाचे वातावरण निर्माण झाले होते. प्रशासनाच्या या ढिसाळ व्यवस्थेवर पालक आणि सामान्य प्रवाशांनी तीव्र नाराजी व्यक्त केली आहे.
२. मुंबई-अहमदाबाद महामार्गावर वाहतूक कोंडीची कारणे (Root Causes of the Gridlock)
एकाच वेळी ७० किलोमीटरची मुंबई-अहमदाबाद महामार्गावर वाहतूक कोंडी निर्माण होण्यामागे प्रशासनाचे कुचकामी नियोजन आणि रस्त्याच्या कामांची कारणे प्रामुख्याने दिसून येतात:
अ. ठाणे घोडबंदर हायवेवरील दुरुस्ती काम (Thane Ghodbunder Diversion):
या महामार्गावरील वाहतूक कोंडीचे मुख्य कारण ठाण्यातील घोडाबंदर महामार्गावर (Ghodbunder Highway) सुरू असलेले दुरुस्तीचे काम होते. या कामामुळे जड वाहनांची वाहतूक घोडाबंदर हायवेवरून वळवून ती पूर्णपणे मुंबई-अहमदाबाद महामार्गावर (NH-48) टाकण्यात आली होती. यामुळे या मार्गावरील वाहनांचा ताण अचानक अनेक पटीने वाढला.
ब. लेन बंद (Lane Closure):
या वाढलेल्या ताणात भर म्हणून, ठाणे-बाउंड कॅरेज वेवर इंडियन ऑईल पेट्रोल पंपाजवळ एका लेनचे काम सुरू होते. १४ ऑक्टोबरपर्यंत ही लेन बंद ठेवण्याचे नियोजन होते. एका लेनचे काम आणि वाढलेल्या वाहनांचा बोजा यामुळे कोंडीची तीव्रता वाढली.
क. वाहतूक पोलिसांचा अभाव:
सगळ्यात महत्त्वाचे म्हणजे, इतकी मोठी कोंडी निर्माण होऊनही मीरा-भाईंदर वसई-विरार (MBVV) पोलिसांनी वाहतूक व्यवस्थापनासाठी पुरेशा प्रमाणात ट्रॅफिक पोलीस (Traffic Police) तैनात केले नव्हते. यामुळे महामार्गावर वाहने अडकून पडली आणि परिस्थिती हाताबाहेर गेली. पोलिसांशी संपर्क साधण्याचा प्रयत्न करूनही प्रतिसाद मिळाला नसल्याचे वृत्त आहे.
३. मदतीचा हात आणि सामाजिक बांधिलकी (Local Aid and Support)
प्रशासनाच्या अपेक्षेप्रमाणे पोलीस किंवा वाहतूक नियंत्रण विभागाची मदत मिळाली नसली तरी, स्थानिक सामाजिक संस्थेच्या सदस्यांनी मानवतेच्या दृष्टिकोनातून मदतीचा हात पुढे केला.
स्थानिक स्वयंसेवक: रात्रीच्या वेळी या सामाजिक संस्थेच्या कार्यकर्त्यांनी घटनास्थळी धाव घेतली.
अन्न-पाणी पुरवठा: त्यांनी अडकलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी बिस्किटे आणि पाण्याची व्यवस्था केली. अनेक विद्यार्थी भुकेले आणि तणावाखाली होते, त्यांना यामुळे मोठा दिलासा मिळाला.
वाहतूक मार्गदर्शन: अडकलेल्या बसचालकांना कोंडीतून मार्ग काढण्यासाठी आणि लेनमधून पुढे जाण्यासाठी त्यांनी मदत केली.
या स्थानिक मदतीमुळे काही बस पर्यायी मार्गाने पुढे जाऊ शकल्या, तर इतर बस हळूहळू पुढे सरकत राहिल्या. अखेर, बुधवारी सकाळी ६ वाजता या सर्व बस दादरला सुरक्षितपणे पोहोचल्या.
४. मुंबई-अहमदाबाद महामार्गावर वाहतूक कोंडी : पालकांचा संताप आणि प्रशासनाची टीका (Parents’ Outrage and Criticism)
या घटनेमुळे पालकांमध्ये तीव्र संताप आणि असंतोष निर्माण झाला आहे. पालकांनी प्रशासनाच्या नियोजनशून्यतेवर जोरदार टीका केली आहे:
पूर्वसूचना नाही: घोडाबंदरवरील कामामुळे वाहतूक वळवण्यात आली असताना, प्रशासनाने प्रवाशांना, विशेषत: शालेय सहलींना, या बदलाची कोणतीही पूर्वसूचना दिली नाही.
जबाबदारी निश्चिती: सार्वजनिक बांधकाम विभाग (PWD), वाहतूक पोलीस आणि टोल ऑपरेटर यांच्यात समन्वयाचा पूर्ण अभाव दिसून आला.
या घटनेमुळे मुंबई-अहमदाबाद महामार्गावर वाहतूक कोंडीसारख्या परिस्थितीत नागरिकांच्या सुरक्षिततेची आणि सोयीची जबाबदारी कोण घेणार, हा गंभीर प्रश्न उभा राहिला आहे. प्रशासकीय नियोजन आणि समन्वय अधिक चांगला हवा, जेणेकरून भविष्यात अशा धोकादायक आणि क्लेशदायक परिस्थितींना तोंड द्यावे लागणार नाही.
५. सुरक्षित प्रवासाची गरज आणि निष्कर्ष (Need for Safe Commute and Conclusion)
मुंबई-अहमदाबाद महामार्गावर वाहतूक कोंडी होणे ही बाब नवीन नसली तरी, ५०० हून अधिक शालेय विद्यार्थ्यांना १२ तास अन्न-पाण्याशिवाय अडकून राहावे लागणे, हे प्रशासकीय अपयशाचे मोठे उदाहरण आहे.
या घटनेतून धडा घेऊन, प्रशासनाने तातडीने खालील उपाययोजना करणे गरजेचे आहे:
उत्तम समन्वय: रस्ते दुरुस्ती किंवा लेन क्लोजरची कामे करताना वाहतूक पोलीस आणि PWD मध्ये उत्तम समन्वय असावा.
प्रवाशांना सूचना: ट्रॅफिक वळवण्यापूर्वी प्रवाशांना (विशेषतः शालेय सहलींना) पर्यायी मार्गांची किंवा कोंडीची माहिती देणारी डिजिटल सूचना प्रणाली (Digital Notification System) विकसित करणे.
पोलिसांची तैनाती: गर्दीच्या ठिकाणी आणि वळवलेल्या मार्गांवर आवश्यकतेनुसार वाहतूक पोलिसांची तैनाती करणे.
या घटनेमुळे विद्यार्थ्यांना मानसिक आणि शारीरिक त्रास झाला असला तरी, सामाजिक कार्यकर्त्यांच्या मदतीने ते सुरक्षित घरी पोहोचले, हे महत्त्वाचे आहे. मुंबई-अहमदाबाद महामार्गावर वाहतूक कोंडी ही केवळ एक समस्या नसून, ती सार्वजनिक सुरक्षिततेचा आणि सुशासनाचा मुद्दा आहे.
Follow Us On
Instagram :
https://www.instagram.com/policernews
X Account :
Read Also
